tips & blogs voor leerkrachten

Op jouw verzoek hierover iets te vertellen, met mijn levenservaring, beschouw ik als een eer. Geen psychologische toestand hier omheen, dan hoef ik niet te worstelen met deze wetenschap. Puur de thematiek: wat is zelfvertrouwen. Vanuit mijzelf - ondervonden door mijn kleinkinderen.

Op de verbazing wekkende vraag aan opa gesteld: "Opa, wáárom moet je zelfvertrouwen hebben. Je vertrouwt jezelf toch gewoon"? Daar begint het mee. Het is leuk om uit te leggen wat de nuances zijn en wat het verschil maakt.

Een kind denkt ongekunsteld door zijn eerlijkheid. Een volwassene denkt vaak "gekunsteld" oneerlijk. "Zelfvertrouwen" krijg je onbewust aangereikt. Dit is een niet beseffend proces, waardoor je groeit.

Natuurlijk, hoe word je geboren èn welke familiaire genen krijg je mee. Dit speelt uiteraard mee . . . Met groeien wordt bedoeld: dat juist het zelfvertrouwen groeit. Dit kan, zèlfs door enkele woorden.

Geef een kind 'n welgemeend compliment. Benadruk dit door een gezichtsuitdrukking van grote trots. Het kind voelt zich gewaardeerd. Voelt dat het iets betekent. Anderen oordelen "goed" over hem/haar. 

Dit houdt niet in:

dat als een kind een standje krijgt of een lerende les, dat zijn zelfvertrouwen afgenomen wordt. Breng wèl het kenmerkend verschil naar voren, mocht men bemerken dat dit "timide" wordt ervaren. Ga met het kind mee in het enthousiasme van ervaren hoe een compliment uitpakt: "Knik en lach blij". --- Laat het kind gelijktijdig het verhaal doen van zijn/haar beleving. Vul enkele woorden aan, dat het verhaal nòg completer kan worden. "Enthousiasme draag je over . . ."

- "ZELFVERTROUWEN" - Door sterretjes voor je ogen!

Wanneer een kind iets ziet in de vorm van (extra) waardering, groeit zijn zelfvertrouwen. In het onderwijs wordt er gebruik gemaakt van cijfer-waardering in hele of halve punten. Later aangevuld (net als in de sport) met "een-tiende" nòg extra erbij. Dus als voorbeeld: 7½ wordt 7,6 of 7,7 of 7,8 of 7,9. (Dat geeft dan het exact verdiende punt aan).

Hieruit echter, blijkt géén enkele vorm van waardering voor de gepleegde inzet. Per kind verschillend. --- Een pleidooi van mijn zijde: Geef een kind extra zelfvertrouwen, door een waardering met een * òf ** òf ***. Een snelle leerling met cijfer 8, 8½ òf een 9, komt er beslist wel. (De gegeven sterretjes hebben (minder/geen) betekenis).

--- Een keihard werkende leerling met een 5 òf 5½ voelt zich minder safe, ondanks zijn stinkende best te doen. Leraar Ralph kan hem/haar als "overtuiging" voor het harde werken een * meegeven als zelfvertrouwen. Dit stimuleert. Geeft kracht. Het gevoel gewaardeerd te worden "doet borstharen groeien", om het zó maar eens te zeggen.

Alle sterretjes later bij elkaar opgeteld, zouden net een "diploma rijker" kunnen betekenen. (Een idee om uit te werken). - "ZELFVERTROUWEN" - Door juist het "speciale" in een kind extra naar voren te halen, ten aanschouwe van anderen !

Dit kan zijn: Laat het kind zijn specialiteit "uitmeten" door het verhaal te doen: wáárom, wáárdoor, wáárin het zo goed is. Het aandachtig luisterend oor geeft zoveel "zelfvertrouwen" van binnen, dat dit doorwerkt in het totale functioneren.

Helemaal wanneer op een gegeven moment hij/zij de vraag mag stellen: "Zijn er nog vragen òf ben ik duidelijk genoeg geweest". --- Laat het kind dan beginnen met te antwoorden: "Goh, wat hebben jullie goed geluisterd, ik zal de vraag graag beantwoorden".

Er wordt een vraag gesteld, die het kind mag beantwoorden op geheel eigen wijze. Er wordt gedacht, dat iemand "véél weet" ! Bij mijn beste weten èn gevoel is zelfvertrouwen "aan te kweken". Ik weet niet of dit "trucjes" zijn. Het werkt zéker magisch . . . Vanuit mijn hoofd en mijn hart. 

Peter Beker (74 jaar)